4 czerwca: co to za święto? Co to wydarzyło się 4 czerwca 1989 roku?
4 czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory do Sejmu. Tego dnia w wielu miastach w Polsce świętuje się rocznicę symbolicznego zakończenia komunizmu. Czym dokładnie jest święto 4 czerwca, co wydarzyło się tego dnia i jakie były skutki wolnych wyborów.
4 czerwca obchodzimy Dzień Wolności i Praw Obywatelskich. Upamiętnia on pierwsze po II wojnie światowej wolne wybory parlamentarne w 1989 roku: częściowo wolne do Sejmu oraz całkowicie wolne do Senatu.
Święto 4 czerwca zostało ustanowione uchwałą Sejmu RP w dniu 24 maja 2013 roku.
4 czerwca: co się wydarzyło?
4 czerwca odbyła się 1 tura pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do Senatu. Głosowanie zakończyło się miażdżącym zwycięstwem obozu „Solidarności”, który zdobył 99 na 100 mandatów senatorskich i wszystkie 161 mandatów poselskich przypadających kandydatom bezpartyjnym. Datę tę uznaje się za symboliczny upadek komunizmu w Polsce.
Wybory parlamentarne w Polsce, które odbyły się 4 czerwca, są nazywane też wyborami czerwcowymi i kontraktowymi. Zostały przeprowadzone na zasadach uzgodnionych w trakcie rozmów Okrągłego Stołu. W wyniku wyborów 4 czerwca 1989 roku zostało wybranych 460 posłów na Sejm PRL oraz 100 senatorów do nowo utworzonego Senatu PRL.
Były to pierwsze częściowo wolne wybory w historii Polski po II wojnie światowej. Częściowo, bo przedstawiciele władz PRL-u w wyborach 4 czerwca 1989 roku zagwarantowali sobie obsadę co najmniej 299 (65%) miejsc w Sejmie.
Pozostałe mandaty dla posłów, a dokładnie 61 miejsc (35% wszystkich) zostały przeznaczone dla kandydatów bezpartyjnych.
W trakcie wyborów 4 czerwca 1989 roku w pełni demokratyczna była za to walka o wszystkie mandaty senatorskie (100) Mogli się o nie ubiegać przedstawiciele różnych środowisk.
Wybory zakończyły się zdecydowanym zwycięstwem opozycji solidarnościowej zorganizowanej wokół Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Kandydaci wspierani przez KO zdobyli wszystkie mandaty przeznaczone dla bezpartyjnych, a także objęli 99 na 100 miejsc w Senacie
4 czerwca: skutki wolnych wyborów
Skutkiem wolnych wyborów czerwcowych 4 czerwca 1989 roku było to, że Polska stała się pierwszym państwem tzw. bloku wschodniego, w którym przedstawiciele opozycji zajęli funkcje uprawniające ich do sprawowania władzy.