Jan Parandowski - 126 rocznica urodzin pisarza

Jan Parandowski - 126 rocznica urodzin pisarza

Napisane przez: Wioletta Kosińska ()
Liczba odpowiedzi: 0

Poznał Zeusa i zdobył olimpijski laur.

Dziś przypada 126. rocznica urodzin wybitnego pisarza Jana Parandowskiego 1895-1978

 

Wkrótce minie sto lat od pierwszej publikacji „Mitologii” Jana Parandowskiego. Autor napisał także m.in. „Dysk olimpijski”, za który otrzymał brązowy medal podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 w Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury.

Jan Parandowski był także dwukrotnie nominowany do literackiej Nagrody Nobla. „Można chyba zaryzykować stwierdzenie, że Parandowski poznał bogów starożytności jak nikt inny w Polsce – a za jego pośrednictwem i miliony Polaków dowiedziało się o wszystkich miłostkach Zeusa” – napisał portal niepodległa.pl

Jan Parandowski urodził się 11 maja 1895 roku we Lwowie. Był synem ks. Jana Bartoszewskiego, duchownego greckokatolickiego i Julii Parandowskiej. Studiował na Uniwersytecie Lwowskim na wydziale filozoficznym. W czasie I wojny światowej internowano go w Rosji.

W 1936 r. otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury za wybitną twórczość literacką. Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył konspiracyjnie w życiu kulturalnym. Podczas Powstania Warszawskiego stracił w płomieniach swoje archiwum literackie, w tym całą niewydaną twórczość.

W latach 1945–1950 objął katedrę kultury antycznej, a następnie literatury porównawczej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1948 przygotowywał Światowy Kongres Intelektualistów we Wrocławiu, wtedy też ponownie zamieszkał w Warszawie.

Był sygnatariuszem „Listu 34” uczonych i pisarzy w obronie wolności słowa. Jan Parandowski został uhonorowany w 1975 za całokształt twórczości przez Radio Wolna Europa. W 1975 otrzymał tytuł doktora honoris causa Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL. Zmarł w Warszawie w 1978. Spoczął na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość pisarza

W swojej twórczości zajmował się popularyzacją wiedzy o kulturze starożytnej Grecji i Rzymu a także artystycznym przetwarzaniem motywów antyku. W klasycyzmie starożytności poszukiwał harmonii i ładu, zgody między naturą a kulturą, witalizmem a postawą kontemplacyjną. Twórczość Parandowskiego to pogranicze prozy fabularnej i eseju. Największą popularność zyskały utwory rozpowszechniające wiedzę o antyku – wśród nich na wyróżnienie zasługuje Mitologia (1924), która już niemal od wieku kształtuje wyobrażenia młodzieży o wierzeniach starożytnych, a także Wojna trojańska (1927), Przygody Odyseusza (1935) – popularne adaptacje eposów homeryckich. Był także autorem relacji z podróży: Rzym czarodziejski (1924), Dwie wiosny (1927), Podróże literackie (1958) oraz utworów o charakterze refleksyjno – wspomnieniowym. Należą do nich eseje, opowiadania i zapiski autobiograficzne: Godzina Śródziemnomorska (1949), Wrześniowa noc (1962), Luźne kartki (1965), Akacja (1967), Pod zamkniętymi drzwiami czasu (1975). Jan Parandowski to także wybitny tłumacz, w jego bogatym dorobku znajdują się: przekład prozą Odysei (1953), O wojnie domowej Cezara (1951), Życie Karola Wielkiego Einharda (1935) czy Listy Teofilakta Symokatty (1953). Zajmował się również teorią przekładu. Zapoznając się z twórczością Jana Parandowskiego, odnosimy wrażenie, że żył, myślał, tworzył, działał i pracował na granicy dwóch rzeczywistości – burzliwej historii XX wieku, w którym przyszło mu żyć - i antyku, starożytnej Grecji i Rzymu. Click to enlarge image 216596-352x500.jpgClick to enlarge image 216602-352x500.jpgClick to enlarge image 408px-Jan_Parandowski.jpg

Na zdjęciu Jan Parandowski