Zakres obowiązków księgowej

Stanowisko pracy księgowej w każdej firmie jest bardzo ważne. Taki pracownik pełni niezwykle odpowiedzialną rolę w przedsiębiorstwie, dbając o klarowność rozliczeń finansowych i całej dokumentacji. Księgowa ponosi odpowiedzialność prawną za stan finansów jednostki - jest to odpowiedzialność cywilna, finansowa, jak i pracownicza, a niekiedy nawet karna.

Jakie obowiązki wypełnia na co dzień księgowa?

Podstawowe obowiązki

Księgowy zatrudniony w danym przedsiębiorstwie ma zadbać o rozliczenia finansowe i podatkowe firmy, względem Urzędu Skarbowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czy klientów, dostawców i kontrahentów. W zakresie obowiązków księgowej wymienia się przede wszystkim prowadzenie ewidencji księgowej:

• Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów,
• Ksiąg rachunkowych, dla pełnej księgowości,
• Ewidencji przychodów, dla przedsiębiorców rozliczających się na podstawie ryczałtu.

Dokumenty finansowe na bieżąco prowadzone i uzupełniane przez księgowych, powinny być rzetelne, bezbłędne i sprawdzalne. Stanowią one bowiem podstawę sporządzania sprawozdań finansowych czy deklaracji i zeznań podatkowych oraz sprawozdań statystycznych dla Głównego Urzędu Statystycznego lub innych instytucji i podmiotów.

W zależności od typu zajmowanego stanowiska w dziale księgowym firmy, rodzaju branży, struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa czy wielkości jednostki, zmienia się zakres obowiązków podejmowanych przez księgowego. Może on między innymi:

• prowadzić ewidencję przychodów i kosztów podatkowych,
• wypełniać i wysyłać deklaracje podatkowe i informacje podatkowe przedsiębiorcy,
• rozliczać VAT,
• wystawiać i księgować faktury VAT,
• ewidencjonować zdarzenia gospodarcze,
• rozliczać projekty unijne itp,
• wyliczać i odprowadzać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki ubezpieczeniowe za przedsiębiorcę i zatrudnianych przez niego pracowników,
• dokonywać wypłaty wynagrodzenia pracowników i elementów pozapłacowych.

Odpowiedzialność księgowego

Pomimo faktu, że to księgowa prowadzi księgi rachunkowe czy podatkową KPiR w firmie, to nie ona ponosi odpowiedzialność za rachunkowość jednostki, a jej kierownik. Odpowiedzialność księgowego jest precyzyjnie określona we właściwych aktach prawnych:

• Ustawie o rachunkowości,
• Ordynacji podatkowej,
• Kodeksie karnym skarbowym,
• Kodeksie pracy,
• Kodeksie karnym,
• Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawie regulującej powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

Księgowa ponosi odpowiedzialność za zachowania sprzeczne z przepisami prawa, jakich dopuszcza się świadomie na gruncie prowadzenia księgowości firmowej. Ustawa o rachunkowości wskazuje, że księgowy, który nie ma władzy kierowniczej w danej jednostce, może ponosić odpowiedzialność karną, jeśli dopuści się przestępstwa lub wykroczenia przeciwko przepisom ustawy. Między innymi, taka odpowiedzialność zostanie poniesiona, jeśli:

• pomimo istniejącego obowiązku, nie będzie prowadził ksiąg rachunkowych jednostki,
• nie będzie podawał w księgach rzetelnych danych,
• nie będzie prowadził ksiąg rachunkowych lub podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów zgodnie z istniejącymi, aktualnymi przepisami ustawy o rachunkowości,
• nie sporządzi sprawozdania finansowego,
• zawrze w sprawozdaniu finansowym nierzetelne dane,
• sporządzi sprawozdanie finansowe niezgodnie z przepisami ustawy.

Takie przestępstwa popełnione przez księgowego podlegają karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tym karom łącznie. Dlatego należy uznać, że stanowisko księgowego to praca obarczona poważną odpowiedzialnością za realizowane zadania.