„Jak słodko i dostojnie jest umrzeć za ojczyznę” – Instytut Polonika wraz z Narodowym Centrum Kultury zaprasza na wystawę podsumowującą Rok 2020 Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, ustanowiony na mocy uchwały Sejmu RP.
HETMAN STANISŁAW ŻÓŁKIEWSKI 1547 - 1620
Specjalnie z myślą o tym wydarzeniu, pod auspicjami Poloniki, powstał towarzyszący wystawie film animowany „Hetman”, którego reżyserem jest Krzysztof Czeczot zaś narratorką – Danuta Stenka.
O Stanisławie Żółkiewskim mówiono, że był rycerzem bez skazy i że jego odwagi starczyłoby dla kilku ludzi. Przed 400 laty brał udział w najważniejszych bataliach Rzeczypospolitej. Wojennemu kunsztowi i sprytowi hetmana zawdzięczamy, m.in. zwycięstwo w bitwie pod Kłuszynem w 1610 roku – mniej liczna husaria rozgromiła wtedy połączone siły moskiewsko-szwedzkie.
Sytuacja epidemiologiczna zmusza wszystkich do korekty planów. Instytut POLONIKA najpierw opóźnił otwarcie wystawy, która podsumowuje rok Stanisława Żółkiewskiego. Tymczasem w myśl zasad bezpieczeństwa, od ubiegłego tygodnia wszystkie galerie sztuki zostały obowiązkowo zamknięte. Dlatego zaplanowana wystawa w Kordegardzie-Galerii Narodowego Centrum Kultury, zostaje przeniesiona do świata wirtualnego. Już teraz można ją oglądać na: platformie Google Arts & Culture.
Można to zrobić, wchodząc na stronę artsandculture.google.com, a następnie korzystając z wyszukiwarki (wystarczy wpisać Hetman) lub bezpośrednio pod linkiem https://artsandculture.google.com/exhibit/hetman/pQKydFMxVjF5IQ
Oglądając kolejne plansze widzowie poznają jego dzieciństwo, życie rodzinne i karierę polityczną, prześledzą stoczone bitwy, a także spuściznę zarówno materialną, jak i intelektualną. Na wystawie znalazły się obrazy, mapy, ryciny i wizerunki Stanisława Żółkiewskiego, pochodzące nie tylko z polskich muzeów i krajowych instytucji kultury, lecz także cenne zbiory z placówek zagranicznych.
Sporo uwagi poświęcono Żółkwi i jej wspaniałym zabytkom: wyjątkowej kolegiacie pw. św. Wawrzyńca (niegdyś jednym z trzech najważniejszych kościołów Rzeczpospolitej), nagrobkom w kościele dominikańskim (ufundowanym przez Teofilę z Daniłowiczów Sobieską, matkę króla Jana III) czy pamiątkom takim jak płaskorzeźba ze św. Wawrzyńcem i herbem miasta na budynku dawnej elektrowni.
Dzięki ścisłej współpracy z muzealnikami z Ukrainy organizatorom wystawy udało się udostępnić rzadkie przykłady poloników. Na szczególną uwagę zasługują dwa obrazy: „Stanisław Żółkiewski przedstawia królowi Zygmuntowi III na sejmie w 1611 r. pojmanych carów Szujskich” przypisywany malarzowi Wazów, Tomaszowi (Tommaso) Dolabelli, z kolekcji w zamku w Podhorcach, obecnie w zbiorach Lwowskiego Muzeum Historycznego oraz „Bitwa pod Kłuszynem”, pędzla Szymona Boguszowicza. Dzieło, które powstało w pierwszej połowie XVII wieku, wraz z trzema innymi, ufundowanymi przez prawnuka hetmana króla Jana III, prezentowane było dawniej w żółkiewskiej kolegiacie, współtworząc niezwykłą dekorację złożoną z monumentalnych obrazów batalistycznych. Dziś znajduje się w dawnym zespole klasztornym kapucynów w Olesku, oddziale Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki.
Wstęp na wystawę̨ „Hetman” jest bezpłatny. Film animowany „Hetman” będzie udostępniony do oglądania w sieci – na stronie Instytutu Polonika.
